تفاوت تولید کاسه و ظرف

چرا از CNC برای تولید ظروف چوبی استفاده می‌شود؟

ترکیب CNC با هنر چوب‌تراشی سنتی، مزایای زیادی دارد:

• دقت بالا: CNC می‌تواند با دقت میلی‌متری، الگوهای پیچیده‌ای را روی چوب اجرا کند.

• سرعت تولید: طرح‌هایی که قبلاً ساعت‌ها زمان می‌بردند، اکنون در چند دقیقه تولید می‌شوند.

• قابلیت تکرارپذیری: امکان تولید انبوه ظروف با کیفیت یکسان فراهم می‌شود.

• انعطاف در طراحی: از طرح‌های مینیمال مدرن تا نقوش سنتی ایرانی، همه با یک دستگاه قابل پیاده‌سازی هستند.

مراحل تولید ظروف چوبی با CNC

۱. انتخاب چوب
بسته به نوع ظرف و سبک طراحی، چوب‌هایی مانند گردو، راش، افرا یا بلوط انتخاب می‌شوند.

۲. طراحی دیجیتال (CAD)
طرح مورد نظر با استفاده از نرم‌افزارهایی مانند Rhino، Fusion 360 یا ArtCAM طراحی می‌شود.

۳. تبدیل طرح به کد (CAM)
نرم‌افزار CAM طرح را به کدهایی (G-code) تبدیل می‌کند که برای دستگاه CNC قابل فهم باشد.

۴. ماشین‌کاری CNC
دستگاه CNC با توجه به دستورات، عملیات برش یا تراش را روی قطعه چوب انجام می‌دهد.

۵. پرداخت و پرداخت نهایی
پس از ماشین‌کاری، مراحل سنباده‌زنی، پرداخت با روغن‌های طبیعی یا پوشش‌های محافظ انجام می‌شود تا ظرف نهایی آماده عرضه باشد.

چه محصولاتی با CNC ساخته می‌شوند؟

• کاسه و بشقاب چوبی

• تخته سرو غذا

• ظروف تزئینی و دکوری

• جعبه‌های چوبی حکاکی‌شده

• لیوان یا ماگ چوبی (با روکش داخلی مناسب)

تعریف عملیات های تولید ظروف

کفتراشی

برداشتن لایه‌ای از سطح یک قطعه برای ایجاد یک حفره یا سطح صاف. عمق آن معمولاً کم است و سطح کار، تخت و بدون انحنا باقی می‌ماند.

📌 ویژگی‌ها:

• انجام روی سطح داخلی قطعه

• معمولاً با ابزارهای سر صاف (Flat Endmill)

• مناسب برای ایجاد جای پیچ، شیار، حفره‌های مستطیلی یا مربعی

• مسیر حرکتی ابزار بیشتر 2D یا 2.5D است

🎯 کاربردها:

• ساخت محل قرارگیری قطعات دیگر

• ایجاد شیارهای مونتاژ

• کاهش ضخامت بخشی از قطعه

همان طور که در ویدئو زیر می بینید، تولید ظروف به صورت دور بری و کف تراشی می باشد. یعنی مسیر بسیار کمتری را طی می نماید. خصوصا اگر استپ اور تیغ را روی درصد بالا بگذاریم.

دور بری

برش دقیق دور تا دور قطعه برای جدا کردن آن از ماده خام (ورق یا بلوک چوب). این عملیات در امتداد خطوط بیرونی (Outline) انجام می‌شود.

📌 ویژگی‌ها:

• فقط برش از بیرون، نه داخل
• معمولاً با ابزار Endmill ساده
• مسیر حرکت روی مرز بیرونی قطعه است (Contour یا Profile)
• عمق برش ممکن است تا ضخامت کامل متریال باشد

🎯 کاربردها:

• بریدن قطعه از ورق چوب یا MDF
• ایجاد فرم‌های نهایی مثل تخته سرو، قاب عکس، حروف برجسته
• برش دور محصولات تزئینی یا صنعتی

دور بری در تولید محصولات چوبی، کاری راحت تر می باشد. همان طور که در فیلم زیر قابل مشاهده است، میتوانیم ببینیم که چطور با دور بری این دوعدد سینی تولید می شوند.

کاسه تراشی

کاسه‌تراشی (Bowl Carving / 3D Contour Milling)

کاسه‌تراشی مربوط به ماشین‌کاری قطعاتی است که شکل داخلی آن‌ها حجمی، خمیده و عمیق است؛ مانند داخل یک کاسه یا ظرف گتراشیدن سطح داخلی یک قطعه به‌صورت سه‌بعدی و منحنی، برای ساخت اشکال توخالی مثل کاسه، فنجان یا فرم‌های ارگانیک.

📌 ویژگی‌ها:

• سطح داخلی منحنی و عمیق
• ابزار مناسب: Ball Nose Endmill (سری گرد)
• مسیر حرکتی کاملاً ۳ بعدی
• زمان‌برتر و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق‌تر

🎯 کاربردها:

تولید فرم‌های ارگونومیک یا هنریرد. در این فرآیند ابزار CNC به شکل سه‌بعدی سطح داخلی ظرف را شکل می‌دهد.

ساخت ظروف چوبی (کاسه، لیوان)

تراش مجسمه‌های توخالی

🌀 مثال: ساخت داخل یک کاسه چوبی با انحنای یکنواخت.

یک نوع عملات دیگر هم داریم به نام کاسه تراشی در این نوع عملیات، براده برداری به صورت رفتن و برگشتی بوده و با میزان پیشروی بسیار کمی انجام میگیرد

نتیجه گیری:

بررسی بازده تولید در محصولات چوبی CNC: چرا دوربری بهتر از کاسه‌تراشی است؟

یکی از نکات مهم در تولید محصولات چوبی با استفاده از دستگاه‌های CNC، درک درست از بازده تولید است. انتخاب نوع محصولاتی که با CNC تولید می‌کنیم، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر سرعت کار، مصرف ابزار، هزینه نهایی و حتی سودآوری داشته باشد.

✅ دوربری؛ بیشترین بازده، کمترین پیچیدگی

تجربه نشان داده است که محصولاتی مانند سینی چوبی، تخته‌های سرو، زیرلیوانی، تابلو و حروف برجسته که صرفاً نیاز به دوربری دارند، از نظر زمانی و اقتصادی بسیار به‌صرفه‌تر هستند. عملیات دوربری معمولاً:

• سریع‌تر انجام می‌شود
• برنامه‌نویسی و طراحی ساده‌تری دارد
• ابزار کمتری مصرف می‌کند
• با دستگاه‌های CNC دو‌و‌نیم‌بعدی هم قابل اجراست

به همین دلیل، در بسیاری از کارگاه‌های تولیدی، تمرکز اصلی روی محصولات دوربری‌شده است.

⚠️ کاسه‌تراشی؛ زیبا اما زمان‌بر و کم‌بازده

در مقابل، تولید محصولاتی مانند کاسه‌های چوبی نیاز به ماشین‌کاری سه‌بعدی، ابزار تخصصی (مثل Ball Nose)، زمان پردازش بالا و برنامه‌نویسی دقیق‌تری دارد. این فرآیند نه‌تنها زمان بیشتری می‌برد، بلکه:

• مستهلک‌کننده ابزار است
• ضایعات بیشتری ایجاد می‌کند
• نرخ تولید کمتری در ساعت دارد
• نیازمند سنباده‌زنی و پرداخت دستی بیشتر است

در نتیجه، اگر صرفاً به دنبال تولید سریع و اقتصادی با CNC هستید، توصیه نمی‌شود ساخت کاسه را به عنوان محصول اصلی انتخاب کنید.

🎯 نتیجه‌گیری

در دنیای واقعی تولید با CNC، همیشه بهتر است بین هنر و بازده اقتصادی تعادل برقرار کرد. اگرچه ساخت کاسه‌های چوبی با CNC از نظر هنری بسیار جذاب است، اما برای تولید انبوه، دوربری بهترین انتخاب است. محصولات ساده‌تر، سریع‌تر ساخته می‌شوند و بازده بالاتری دارند.